Rozdzia? 9

Gospodarowanie zasobami i sk?adnikami przyrody

Art. 117. 1. Gospodarowanie zasobami dziko wyst?puj?cych ro?lin, zwierz?t i grzybów oraz zasobami genetycznymi ro?lin, zwierz?t i grzybów u?ytkowanymi przez cz?owieka powinno zapewnia? ich trwa?o??, optymaln? liczebno?? i ochron? ró?norodno?ci genetycznej, w szczególno?ci przez:

1)   ochron?, utrzymanie lub racjonalne zagospodarowanie naturalnych i pó?naturalnych ekosystemów, w tym lasów, torfowisk, bagien, muraw, solnisk, klifów nadmorskich i wydm, linii brzegów wód, dolin rzecznych, ?róde? i ?ródlisk, a tak?e rzek, jezior i obszarów morskich oraz siedlisk i ostoi ro?lin, zwierz?t lub grzybów;

2)   stworzenie warunków do rozmna?ania i rozprzestrzeniania zagro?onych wygini?ciem ro?lin, zwierz?t i grzybów oraz ochron? i odtwarzanie ich siedlisk i ostoi, a tak?e ochron? tras migracyjnych zwierz?t.

2. Na gruntach u?ytkowanych gospodarczo w parkach narodowych lub rezerwatach przyrody stosuje si? ochron? krajobrazow?.

Art. 118. 1. Prowadzenie robót polegaj?cych na regulacji wód oraz budowie wa?ów przeciwpowodziowych, a tak?e robót melioracyjnych, odwodnie? budowlanych, oraz innych robót ziemnych zmieniaj?cych stosunki wodne - na terenach o szczególnych warto?ciach przyrodniczych, zw?aszcza na terenach, na których znajduj? si? skupienia ro?linno?ci o szczególnej warto?ci z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych l?gów ptactwa, wyst?powania skupie? gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przep?awek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych, nast?puje na podstawie decyzji regionalnego dyrektora ochrony ?rodowiska, który ustala warunki prowadzenia robót.

2. Wydanie decyzji, o której mowa w ust. 1, nast?puje przed uzyskaniem pozwolenia na budow? na podstawie rozdzia?u 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z pó?n. zm.11)).

Art. 119. Zabrania si? wznoszenia w pobli?u morza, jezior i innych zbiorników wodnych, rzek i kana?ów obiektów budowlanych uniemo?liwiaj?cych lub utrudniaj?cych ludziom i dziko wyst?puj?cym zwierz?tom dost?p do wody, z wyj?tkiem obiektów s?u??cych turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej oraz zwi?zanych z bezpiecze?stwem powszechnym i obronno?ci? kraju.

Art. 119a. 1. Zabrania si? rozmna?ania zwierz?t uzyskanych w wyniku krzy?owania i krzy?owania zwierz?t, o których mowa w art. 49 pkt 1 lit. a i b i w art. 120 ust. 1, oraz zwierz?t ?ownych, ze zwierz?tami z innych gatunków, a tak?e ze zwierz?tami z form i odmian hodowlanych, bez zezwolenia Generalnego Dyrektora Ochrony ?rodowiska.

2. Wniosek o wydanie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, powinien zawiera? odpowiednio:

1)   imi?, nazwisko i adres albo nazw? i siedzib? wnioskodawcy;

2)   cel wykonania wnioskowanych dzia?a?;

3)   nazw? gatunku lub gatunków, w j?zyku ?aci?skim i polskim, je?eli polska nazwa istnieje, których b?d? dotyczy? dzia?ania;

4)   liczb? osobników, których dotyczy wniosek;

5)   okre?lenie miejsca i czasu wykonania dzia?a?;

6)   ?wiadectwo pochodzenia;

7)   opini? lub orzeczenie lekarsko-weterynaryjne powiatowego lekarza weterynarii stwierdzaj?ce spe?nienie przez wnioskodawc? warunków przetrzymywania gatunków, odpowiadaj?cych ich potrzebom biologicznym.

3. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:

1)   imi?, nazwisko i adres albo nazw? i siedzib? wnioskodawcy;

2)   nazw? gatunku lub gatunków, w j?zyku ?aci?skim i polskim, je?eli polska nazwa istnieje, których b?d? dotyczy? dzia?ania;

3)   liczb? osobników, których dotyczy zezwolenie;

4)   okre?lenie miejsca i czasu oraz warunków wykonania dzia?a?, których dotyczy zezwolenie;

5)   okre?lenie terminu z?o?enia informacji o wykorzystaniu zezwolenia.

4. Generalny Dyrektor Ochrony ?rodowiska:

1)   odmawia wydania zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, je?eli wnioskodawca by? skazany prawomocnym wyrokiem s?du za przest?pstwo maj?ce zwi?zek z przewo?eniem przez granic? pa?stwa, przetrzymywaniem, prowadzeniem hodowli, rozmna?aniem i sprzeda?? na terenie kraju gatunków, o których mowa w art. 49 pkt 1 lit. a i b i w art. 120 ust. 1, oraz zwierz?t ?ownych, w okresie 3 lat od dnia uprawomocnienia si? wyroku;

2)   mo?e odmówi? wydania zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, je?eli wnioskowana czynno?? stwarza zagro?enie dla rodzimych gatunków lub siedlisk przyrodniczych.

5. Generalny Dyrektor Ochrony ?rodowiska cofa zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, je?eli:

1)   po wydaniu zezwolenia zostan? ujawnione okoliczno?ci, o których mowa w ust. 4, uzasadniaj?ce odmow? wydania zezwolenia;

2)   zezwolenie zosta?o u?yte niezgodnie z warunkami w nim zawartymi.

Art. 120. 1. Zabrania si? wprowadzania do ?rodowiska przyrodniczego oraz przemieszczania w tym ?rodowisku ro?lin, zwierz?t lub grzybów gatunków obcych.

2. Sprowadzanie do kraju, przetrzymywanie, prowadzenie hodowli, rozmna?anie i sprzeda? na terenie kraju ro?lin, zwierz?t lub grzybów gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do ?rodowiska przyrodniczego mog? zagrozi? rodzimym gatunkom lub siedliskom przyrodniczym, wymaga zezwolenia Generalnego Dyrektora Ochrony ?rodowiska.

2a. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 2, wydaje si? na wniosek, o którym mowa w ust. 2b, po zasi?gni?ciu opinii Pa?stwowej Rady Ochrony Przyrody, wyra?onej w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku.

2b. Wniosek o wydanie zezwolenia, o którym mowa w ust. 2, powinien zawiera? odpowiednio:

1)   imi?, nazwisko i adres albo nazw?, siedzib? i adres wnioskodawcy;

2)   cel wykonania wnioskowanych czynno?ci;

3)   opis czynno?ci, której dotyczy wniosek;

4)   nazw? gatunku lub gatunków, w j?zyku ?aci?skim i polskim, je?eli polska nazwa istnieje, których b?d? dotyczy? czynno?ci;

5)   liczb? lub ilo?? osobników, których dotyczy wniosek, o ile jest to mo?liwe do ustalenia;

6)   okre?lenie warunków, miejsca i czasu wykonania czynno?ci;

7)   ?wiadectwo pochodzenia;

8)   opini? lub orzeczenie lekarsko-weterynaryjne powiatowego lekarza weterynarii stwierdzaj?ce spe?nienie przez wnioskodawc? warunków przetrzymywania gatunków, odpowiadaj?cych ich potrzebom biologicznym.

2c. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 2, zawiera:

1)   imi?, nazwisko i adres albo nazw? i siedzib? wnioskodawcy;

2)   nazw? gatunku lub gatunków, których b?d? dotyczy? czynno?ci, w j?zyku ?aci?skim i polskim, je?eli polska nazwa istnieje;

3)   liczb? lub ilo?? osobników, których dotyczy zezwolenie, o ile jest to mo?liwe do ustalenia;

4)   opis czynno?ci, na które wydaje si? zezwolenie;

5)   okre?lenie warunków, miejsca i czasu wykonania czynno?ci, których dotyczy zezwolenie;

6)   okre?lenie terminu z?o?enia informacji o wykorzystaniu zezwolenia.

2d. Generalny Dyrektor Ochrony ?rodowiska:

1)   odmawia wydania zezwolenia, o którym mowa w ust. 2, je?eli wnioskodawca by? skazany prawomocnym wyrokiem s?du za przest?pstwo maj?ce zwi?zek z przewo?eniem przez granic? pa?stwa, przetrzymywaniem, prowadzeniem hodowli, rozmna?aniem i sprzeda?? na terenie kraju ro?lin, zwierz?t lub grzybów gatunków obcych, w okresie 3 lat od dnia uprawomocnienia si? wyroku;

2)   mo?e odmówi? wydania zezwolenia, o którym mowa w ust. 2, je?eli wnioskowana czynno?? stwarza zagro?enie dla rodzimych gatunków lub siedlisk przyrodniczych.

2e. Generalny Dyrektor Ochrony ?rodowiska cofa zezwolenie, o którym mowa w ust. 2, je?eli:

1)   po wydaniu zezwolenia zostan? ujawnione okoliczno?ci, o których mowa w ust. 2d, uzasadniaj?ce odmow? wydania zezwolenia;

2)   zezwolenie zosta?o u?yte niezgodnie z warunkami w nim zawartymi.

2f. Minister w?a?ciwy do spraw ?rodowiska w porozumieniu z ministrem w?a?ciwym do spraw rolnictwa okre?li, w drodze rozporz?dzenia, list? ro?lin, zwierz?t i grzybów gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do ?rodowiska przyrodniczego mog? zagrozi? gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym, kieruj?c si? potrzeb? zapewnienia ci?g?o?ci istnienia i ochrony ró?norodno?ci rodzimych gatunków ro?lin, zwierz?t lub grzybów.

3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje si? do gatunków ryb, na których wprowadzanie jest wymagane zezwolenie ministra w?a?ciwego do spraw rolnictwa, wydawane na podstawie art. 3 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie ?ródl?dowym (Dz. U. z 1999 r. Nr 66, poz. 750, z pó?n. zm.12)) albo art. 29 ustawy z dnia 19 lutego 2004 r. o rybo?ówstwie (Dz. U. Nr 62, poz. 574, z pó?n. zm.13)).

4. Zakazu, o którym mowa w ust. 1, z wyj?tkiem gatunków, które w przypadku uwolnienia do ?rodowiska przyrodniczego mog? zagrozi? gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym, nie stosuje si? do wprowadzania do ?rodowiska przyrodniczego i przemieszczania w tym ?rodowisku ro?lin:

1)   przy zak?adaniu i utrzymywaniu terenów zieleni oraz zak?adaniu i utrzymywaniu zadrzewie? poza lasami i obszarami obj?tymi formami ochrony przyrody;

2)   wykorzystywanych w ramach racjonalnej gospodarki le?nej i rolnej.

Art. 121. 1. Gospodarowanie zasobami przyrody nieo?ywionej powinno by? prowadzone w sposób zapewniaj?cy ochron? innych zasobów, tworów i sk?adników przyrody, oszcz?dne u?ytkowanie przestrzeni oraz zachowanie szczególnie cennych tworów i sk?adników przyrody nieo?ywionej, w tym profili geologicznych i glebowych, jaski?, turni, ska?ek, g?azów narzutowych, naturalnych zbiorników i cieków wodnych, ?róde? i wodospadów, elementów dna morza, wydm i glebowych powierzchni wzorcowych, a tak?e miejsc wyst?powania kopalnych szcz?tków ro?lin i zwierz?t.

2. Wywóz za granic? meteorytów i kopalnych szcz?tków ro?lin i zwierz?t wymaga zezwolenia Generalnego Dyrektora Ochrony ?rodowiska.

Art. 122. 1. Kto dokona odkrycia kopalnych szcz?tków ro?lin lub zwierz?t, jest obowi?zany powiadomi? o tym niezw?ocznie regionalnego dyrektora ochrony ?rodowiska, a je?eli nie jest to mo?liwe - w?a?ciwego wójta, burmistrza albo prezydenta miasta.

2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta jest obowi?zany przekaza? niezw?ocznie regionalnemu dyrektorowi ochrony ?rodowiska zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1.

3. Je?eli regionalny dyrektor ochrony ?rodowiska ustali, ?e odkryte kopalne szcz?tki ro?lin lub zwierz?t s? cenne dla nauki, przekazuje je do muzeum lub placówki naukowej.

Art. 123. 1. (31) Regionalny dyrektor ochrony ?rodowiska dokonuje kontroli przestrzegania przepisów o ochronie przyrody w trakcie gospodarczego wykorzystania zasobów i sk?adników przyrody przez jednostki organizacyjne oraz osoby prawne i fizyczne.

2. (32) Czynno?ci kontrolne s? wykonywane przez osoby posiadaj?ce imienne upowa?nienie wydane przez regionalnego dyrektora ochrony ?rodowiska.

3. Upowa?nienie, o którym mowa w ust. 2, zawiera wskazanie osoby upowa?nionej do wykonywania czynno?ci, miejsca i zakresu kontroli oraz podstawy prawnej do jej wykonywania.

4. Przed przyst?pieniem do czynno?ci kontrolnych osoba upowa?niona do ich wykonywania jest obowi?zana okaza? upowa?nienie, o którym mowa w ust. 2.

5. Osoby upowa?nione do wykonywania czynno?ci kontrolnych maj? prawo do:

1)   wst?pu na teren nale??cy do podmiotu kontrolowanego;

2)   ??dania pisemnych lub ustnych informacji zwi?zanych z przedmiotem kontroli;

3)   wgl?du do dokumentów zwi?zanych z przedmiotem kontroli, sporz?dzania z nich odpisów, wyci?gów lub kopii oraz zabezpieczania tych dokumentów.

6. Osoba wykonuj?ca czynno?ci kontrolne sporz?dza z tych czynno?ci protokó?.

7. Protokó? podpisuje osoba wykonuj?ca czynno?ci kontrolne oraz podmiot kontrolowany.

8. W przypadku odmowy podpisania protoko?u przez podmiot kontrolowany, protokó? podpisuje tylko osoba wykonuj?ca czynno?ci kontrolne, dokonuj?c w protokole stosownej adnotacji o odmowie podpisania protoko?u przez podmiot kontrolowany.

9. Wst?p oraz wykonywanie czynno?ci kontrolnych nast?puj? w obecno?ci w?a?ciciela lub posiadacza nieruchomo?ci.

Art. 124. Zabrania si? wypalania ??k, pastwisk, nieu?ytków, rowów, pasów przydro?nych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów.

Art. 125. Ro?liny, zwierz?ta lub grzyby, a tak?e ich siedliska, nieobj?te formami ochrony przyrody mog? by? niszczone lub zabijane jedynie w zwi?zku z:

1)   realizacj? zada? uzasadnionych potrzebami ochrony przyrody;

2)   prowadzeniem bada? naukowych lub edukacj?;

3)   racjonaln? gospodark?;

4)   amatorskim po?owem ryb;

5)   zbiorem na w?asne potrzeby;

6)   prowadzeniem akcji ratowniczej;

7)   bezpiecze?stwem powszechnym;

8)   bezpiecze?stwem sanitarnym i weterynaryjnym;

9)   ochron? ?ycia i zdrowia ludzi;

10)  zapobieganiem skutkom kl?ski ?ywio?owej lub ich usuwaniem.